Ελεύθερη Ευαγγελική
Εκκλησία Χαϊδαρίου

Ο πατέρας και ο ρόλος του

Πατέρας... αυτός ο άγνωστος!

Αυτό το θέμα άρχισε να με απασχολεί όταν έχασα τον πατέρα μου. Ήμουν ήδη μεγάλη, είχα την δική μου οικογένεια, τον σύζυγο και τα δύο παιδιά μου… όμως αισθάνθηκα ότι έχασα το στήριγμα και την ασφάλειά μου. Και ας ζούσε ο πατέρας μου στο χωριό, και ας τον έβλεπα μόνο μερικές φορές τον χρόνο… Ήξερα ότι ήταν εκεί, πάντα εκεί για μένα. Καθώς μεγάλωνε το χρονικό διάστημα της απουσία του, αντιλαμβανόμουν όλο και περισσότερο ότι, παρόλο που η μητέρα μου ήταν αυτή που είχε ασχοληθεί με την ανατροφή μου, οι αξίες με τις οποίες ζούσα την ζωή μου, το αίσθημα του καθήκοντος, ο τρόπος που εργαζόμουν και πολλά άλλα, ήταν σύμφωνα με το δικό του πρότυπο. Μέχρι τότε δεν είχα καταλάβει πόσο πολύ είχε επηρεάσει την ζωή μου ο πατέρας μου.

Λίγο αργότερα έπεσε στα χέρια μου μια ποιητική συλλογή “Τα Ωραιότερα Ποιήματα Για Τον Πατέρα” (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014) και διαβάζοντας τα ποιήματα που περιελάμβανε αλλά και τον πρόλογο κατάλαβα ότι όλο αυτό δεν ήταν μόνο δικιά μου εμπειρία, αλλά και πολλών άλλων ανθρώπων. Στα ποιήματα που περιλαμβάνει αυτή η ανθολογία φαίνονται οι αναντικατάστατες διαστάσεις που παίρνει η μορφή του πατέρα όταν έχει πια πεθάνει. Παραθέτω ένα απόσπασμα:

“ Όταν αρχίζεις να συνειδητοποιείς πως ό,τι αγαπάς πιο πολύ στον κόσμο είναι ο πατέρας σου, ο πατέρας σου έχει πια πεθάνει. Χρειάστηκε να περάσουν όσα χρόνια περάσανε, για να καταλάβεις πως, αν και δεν είχες καμία ‘επικοινωνία’ μαζί του … ο ίδιος γνώριζε για σένα τα πράγματα πολύ καλύτερα από ό,τι εσύ για τον ίδιο σου τον εαυτό. Σε παρακολουθούσε και σε προστάτευε ακόμη και σε ό,τι εσύ πίστευες πως, αν το μάθαινε, θα γινόταν έξαλλος από θυμό. “

Ιστορική αναδρομή

Ας αρχίσουμε αυτήν την έρευνα του τι είναι πατέρας με μια μικρή ιστορική αναδρομή. Κάποτε ο πατέρας ήταν πλάι – πλάι με τον γιο του στα χωράφια, στο κυνήγι, στην όποια χειρονακτική δουλειά. Του δίδασκε την τέχνη του και μαζί με αυτήν και την ζωή. Και μετά … ήρθε η βιομηχανική επανάσταση και ο πατέρας πήγε να δουλέψει στο εργοστάσιο μόνος του, λείποντας πολλές ώρες από την οικογένειά του. Έτσι έγινε ο “απών” πατέρας, ο πατέρας που δούλευε σκληρά για να δώσει στην οικογένειά του “ό,τι καλύτερο” μπορούσε, με κόστος την έλλειψη της παρουσίας του. Αυτό συνεχίστηκε, καθώς η δυτική κοινωνία εξελισσόταν, οι απαιτήσεις για τα “απαραίτητα” αυξάνονταν και ο πατέρας μπήκε στο κυνήγι της “επιτυχίας” και της “καριέρας“, πάλι με σκοπό να ικανοποιήσει τις “αυξημένες ανάγκες” της οικογένειάς του. Όμως, δεν έφταναν οι δικές του προσπάθειες και έπρεπε να εργαστεί και η μητέρα, να συνεισφέρει οικονομικά στην οικογένεια. Τότε δημιουργήθηκε μια καινούρια ανάγκη: ποιος θα προσέχει τα παιδιά; Επιστρατεύτηκαν γιαγιάδες, παππούδες, παιδικοί σταθμοί. Όμως η απουσία και των δύο γονιών ήταν βλαβερή για την οικογένεια. Έτσι, λοιπόν, οι δύο γονείς ξεκίνησαν να μοιράζονται την ανατροφή των παιδιών τους, που μέχρι πρότινος ήταν σχεδόν αποκλειστική ευθύνη της μητέρας, και άρχισε να κάνει την εμφάνιση του ο όρος “εμπλεκόμενος” πατέρας.

Ο πατέρας και η μητέρα σήμερα μοιράζονται την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών τους. Οι αρμοδιότητες του καθενός διαφέρουν ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε οικογένειας. Όμως, στις υγιείς οικογένειες, ιδανικά και οι δύο γονείς είναι ευέλικτοι και μπορούν να αναλαμβάνουν τις ίδιες αρμοδιότητες ενώ στηρίζουν ο ένας τον άλλον ως γονιό και ως σύντροφο.

Ο σύγχρονος “εμπλεκόμενος” πατέρας, ψάχνοντας να βρει πού και πώς να “εμπλακεί” στην ανατροφή των παιδιών του, συχνά είναι μπερδεμένος όσον αφορά στον ρόλο του μέσα στην οικογένεια του. Ψάχνει να βρει τρόπους να τον προσαρμόσει, να τον αλλάξει, να τον διευρύνει. Και μέσα σε αυτήν την αναζήτηση χάνει πολύτιμες στιγμές με την οικογένειά του.

Όμως υπάρχουν καλά νέα. Πατέρα, δεν χρειάζεται να ψάχνεις, να αναρωτιέσαι, να κοιτάς τι κάνουν οι άλλοι γύρω σου για να βρεις τον ρόλο σου… απλά, επειδή ο ρόλος του πατέρα δεν άλλαξε ποτέ. Ήταν, είναι και θα είναι πάντα ο ίδιος! Αυτό που αλλάζει κάθε φορά είναι το “job description“, οι αρμοδιότητες που μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την εποχή και την κοινωνία μέσα την οποία ζει η οικογένεια, και ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες της συγκεκριμένης οικογένειας, καθώς οι γονείς μπορούν να ανταλλάξουν μεταξύ τους τις υπευθυνότητες ή να βρουν ένα δικό τους ισορροπημένο τρόπο να τις μοιράσουν. Όσον αφορά στην ανατροφή των παιδιών και οι δύο γονείς πρέπει να έχουν υγιείς σχέσεις με τα παιδιά τους και να εμπλέκονται ισότιμα στην ανατροφή τους.

Σε αυτό το άρθρο θα γίνει μια απόπειρα να εξεταστούν εμπεριστατωμένα και με σαφήνεια κάποιες, λίγες από τις πτυχές του ρόλου του πατέρα, καθώς το θέμα είναι τόσο ανεξάντλητο και περίπλοκο, όσο είναι και οι άνθρωποι και οι μεταξύ τους σχέσεις.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ;

Καταρχάς, ας καταρρίψουμε έναν μύθο: “Η μητέρα είναι πιο κατάλληλη για την φροντίδα και την ανατροφή των παιδιών από τον πατέρα”. Αυτό συχνά αποθαρρύνει τον πατέρα από το να εμπλακεί περισσότερο στην ανατροφή του παιδιού του γιατί πιστεύει ότι θα τα κάνει όλα λάθος. Όμως αυτό δεν ισχύει. Εξάλλου και η μητέρα δεν είναι αλάνθαστη! Είμαστε όλοι άνθρωποι και κάνουμε λάθη και μαθαίνουμε στην πορεία από τα λάθη μας. Ο πατέρας, λοιπόν, είναι εξίσου σημαντικός και απαραίτητος με την μητέρα για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Αυτό που ουσιαστικά διαφέρει είναι το στυλ ανατροφής που χρησιμοποιούν οι δύο γονείς, όπως ενδεικτικά αναφέρεται παρακάτω:

Ο πατέρας ανατρέφει διαφορετικά

Ο πατέρας έχει ένα ξεχωριστό στυλ με το οποίο επικοινωνεί και αλληλοεπιδρά με τα παιδιά. Σε ηλικία μόλις οκτώ εβδομάδων τα βρέφη μπορούν να διαχωρίσουν την επικοινωνία με την μητέρα τους από την επικοινωνία με τον πατέρα τους. Αυτή η ποικιλία, από μόνη της, δίνει στα παιδιά μια πιο ευρεία και εμπλουτισμένη εμπειρία στην σύγκριση των σχεσιακών αλληλεπιδράσεων. Είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι, τα παιδιά μαθαίνουν, από την εμπειρία και μόνο, ότι οι άντρες και οι γυναίκες είναι διαφορετικοί και έχουν διαφορετικούς τρόπους που αντιμετωπίζουν την ανάπτυξή τους.

Ο πατέρας παίζει διαφορετικά

Οι μπαμπάδες γαργαλάνε περισσότερο, παλεύουν και πετάνε τα παιδιά τους στον αέρα (ενώ οι μαμάδες φωνάζουν… «Όχι τόσο ψηλά!»). Οι μπαμπάδες παίζουν κυνηγητό με τα παιδιά, μερικές φορές κάνοντας τα «τέρατα». Τα παιδιά που “παλεύουν” με τον μπαμπά τους μαθαίνουν ότι το δάγκωμα, οι κλωτσιές και άλλες μορφές σωματικής βίας δεν είναι αποδεκτές. Μαθαίνουν αυτό-έλεγχο όταν τους λέει «αρκετά» και μαθαίνουν πότε να ηρεμούν. Μέσα από αυτά τα παιχνίδια τα αγόρια και τα κορίτσια μαθαίνουν την ισορροπία ανάμεσα στην συστολή και στην επιθετικότητα.

Ο πατέρας χτίζει αυτοπεποίθηση

” … η συνεισφορά του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού

είναι μοναδική και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν”

The Nuturing Father, Kyle D. Pruett, New Yourk Warner Books, 1987, p.49

Ο πατέρας επικοινωνεί διαφορετικά

Ο πατέρας μιλά διαφορετικά στα παιδιά από ότι η μητέρα. Η μητέρα απλοποιεί τις λέξεις και μιλά στο επίπεδο του παιδιού. Ο πατέρας δεν αλλάζει την ομιλία του για χάρη του παιδιού. Ο τρόπος ομιλίας που χρησιμοποιεί η μητέρα διευκολύνει την άμεση επικοινωνία ενώ ο τρόπος ομιλίας του πατέρα προκαλεί το παιδί να διευρύνει το λεξιλόγιό του και τις γλωσσικές δεξιότητές του – στοιχεία σημαντικά για την ακαδημαϊκή επιτυχία του.

Ο πατέρας διαπαιδαγωγεί διαφορετικά

Ο πατέρας δίνει έμφαση στην δικαιοσύνη, στην νομιμότητα και στο καθήκον (αρετές που βασίζονται στους κανόνες) ενώ η μητέρα δίνει έμφαση στην συμπόνια, στην φροντίδα και στην βοήθεια (αρετές που βασίζονται στις σχέσεις). Ο πατέρας τείνει να παρατηρεί και να επιβάλει κανόνες συστηματικά και αυστηρά, διδάσκοντας στα παιδιά τις συνέπειες του σωστού και του λάθους. Η μητέρα τείνει προς την εύνοια και την συμπόνια, παρέχοντας μια αίσθηση αισιοδοξίας. Και πάλι, καμία από αυτές τις δύο διαπαιδαγωγικές προσεγγίσεις από μόνες τους δεν είναι ωφέλιμες, αλλά μαζί, δημιουργούν μια υγιή, σωστή ισορροπία.

Ο πατέρας προετοιμάζει τα παιδιά για τον πραγματικό κόσμο

Ο πατέρας που εμπλέκεται στην ανατροφή του παιδιού του το βοηθά να δει ότι οι στάσεις ζωής και οι συμπεριφορές έχουν συνέπειες. Για παράδειγμα, ο πατέρας είναι πιο πιθανό να πει στο παιδί του ότι αν δεν συμπεριφέρεται όμορφα οι άλλοι δεν θα θέλουν να κάνουν παρέα μαζί του. Η πατρική φιγούρα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην νοητική και φυσική ανάπτυξη του παιδιού του. Στο περιοδικό Psychology Today αναφέρεται ότι “η πατρότητα αποδεικνύεται ναι είναι ένα σύνθετο και μοναδικό φαινόμενο με τεράστιες συνέπειες για την συναισθηματική και νοητική ανάπτυξη του παιδιού” (Shuttle Diplomacy, “Psychology Today, July/August 1993, p. 15.) O Erik Erikson, ένας από τους πρωτοπόρους στην παιδική ψυχολογία, διαβεβαιώνει ότι η αγάπη του πατέρα και της μητέρας παρουσιάζουν ποιοτικές διαφορές. Ο πατέρας “αγαπάει πιο επικίνδυνα” επειδή η αγάπη του είναι “πιο ανυπόμονη, πιο ουσιαστική” από την αγάπη της μητέρας. Όπως αναφέρεται στο “The Nurturing Father” (Kyle D. Pruett New York Warner Books, 1987, p. 49) “η συνεισφορά του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού είναι μοναδική και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν”.

Ο πατέρας και η συναισθηματική ανάπτυξη

Ο πατέρας, όπως και η μητέρα, αποτελούν θεμέλια για την συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Τα παιδιά περιμένουν από τον πατέρα να θέσει τους κανόνες και να τους επιβάλει, να δώσει στα παιδιά του την αίσθηση της ασφάλειας (φυσικής και συναισθηματικής). Θέλουν να κάνουν τον πατέρα τους να αισθανθεί περήφανος για αυτά. Αυτός είναι που θα προάγει την εσωτερική ανάπτυξη και δύναμη. Όταν ο πατέρας είναι στοργικός και υποστηρικτικός, επηρεάζεται πολύ η γνωσιακή και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Επίσης, ο πατέρας εμπνέει μια γενική αίσθηση καλής ψυχοσωματικής κατάστασης και αυτοπεποίθησης.

Ο πατέρας βάζει τον πήχη για τις σχέσεις με τους άλλους

Ο πατέρας δεν επηρεάζει μόνο το πώς αισθανόμαστε μέσα μας, αλλά και τις σχέσεις μας με τους άλλους καθώς μεγαλώνουμε. Ο τρόπος που φέρεται ένας πατέρας στο παιδί του θα επηρεάσει το τι αυτό ψάχνει στους άλλους ανθρώπους. Οι φίλοι και ο/η σύζυγος θα επιλεχθούν βάσει της αντίληψης του παιδιού σχετικά με την σχέση του με τον πατέρα του. Τα μοτίβα που θέτει ένας πατέρας στις σχέσεις του με τα παιδιά του θα υπαγορεύσουν πώς τα παιδιά αυτά θα σχετιστούν με τους άλλους ανθρώπους. Αν ένα παιδί έχει υγιείς σχέσεις με τον πατέρα του τείνει να έχει υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης και πιο σταθερές σχέσεις με τους άντρες γενικά. Αν, όμως, έχει μη υγιείς σχέσεις με τον πατέρα του, μπορεί να βιώσει περισσότερο ψυχικό πόνο και δυσκολία στο να δημιουργήσει υγιείς σχέσεις με τους άντρες καθώς ενηλικιώνεται. Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι είναι πολύ δύσκολο να αλλαχθεί το εσωτερικευμένο σχεσιακό αποτύπωμα που σχηματίζεται στην νεαρή παιδική ηλικία. Είναι δυνατό να αλλάξει, αλλά συχνά χρειάζεται υψηλά επίπεδα εσωτερικής ενόρασης και ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης για να μετατοπιστούν αυτά τα βαθιά ριζωμένα και συχνά ασυνείδητα νοητικά μονοπάτια.

Ο πατέρας και η κόρη

Για ένα μικρό κορίτσι, η συναίσθηση του εαυτού της είναι στενά συνδεδεμένη με την σχέση που έχει με τον πατέρα της. Για αυτό, είναι σημαντικό ο πατέρας να επιβεβαιώνει την κόρη του κατά τη παιδική της ηλικία. Πώς το κάνει; Όντας παρών σε σημαντικά γεγονότα της ζωής της (π.χ. αθλήματα, γενέθλια, θεατρικές παραστάσεις) και αφιερώνοντας της ποιοτικό χρόνο.

Τα μικρά κορίτσια, επίσης, εξαρτώνται από τον πατέρα τους για ασφάλεια και συναισθηματική υποστήριξη. Ο πατέρας δείχνει στην κόρη του πώς είναι μια καλή σχέση με έναν άντρα. Αν ο πατέρας είναι στοργικός και ευγενικός, η κόρη του θα ψάξει για αυτές τις ποιότητες στον άντρα με τον οποίο θα θέλει να δημιουργήσει σχέση. Αν ο πατέρας είναι δυνατός και γενναίος, θα σχετιστεί στενά με άντρες που θα έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά.

Η κόρη θέλει ο πατέρας της να την ακούει και να την καταλαβαίνει. Μερικές φορές θα χρειάζεται καθοδήγηση και συμβουλές και κάποιες άλλες θα χρειάζεται μόνο κάποιον να την ακούει. Σύντομα ο πατέρας θα καταλάβει πολλά για την γυναικεία προσέγγιση σε διάφορα θέματα, μέσα από την κόρη του.

Ο πατέρας και ο γιος

Ενώ τα κορίτσια διαμορφώνουν τις σχέσεις τους με τους άλλους βασιζόμενες στον χαρακτήρα του πατέρα τους, τα αγόρια διαμορφώνουν τον εαυτό τους σύμφωνα με τον χαρακτήρα του πατέρα τους. Τα αγόρια αναζητούν επιβεβαίωση από τον πατέρα τους από πολύ μικρή ηλικία. Ως ανθρώπινα όντα, μεγαλώνουμε μιμούμενοι την συμπεριφορά των γύρω μας: έτσι μαθαίνουμε πώς να λειτουργούμε στον κόσμο. Αν ένας πατέρας νοιάζεται και φέρεται στους άλλους με σεβασμό, το νεαρό αγόρι θα ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα. Όταν ο πατέρας είναι απών το νεαρό αγόρι θα ψάξει σε άλλα αρσενικά πρότυπα για να θέσουν τους «κανόνες» της συμπεριφοράς και της επιβίωσης στον κόσμο.

Ο ρόλος του πατέρα, λοιπόν, στην ζωή του γιού του είναι τεράστιος. Για να γίνει ένα αγόρι υπεύθυνο και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, να σέβεται τους συνανθρώπους του και να μάθει να δημιουργεί υγιείς σχέσεις με το άλλο φύλο, πρέπει ο πατέρας να γίνει το πρότυπο. Δεν χρειάζεται να είναι τέλειος πάνω σε αυτά τα θέματα. Μάλιστα, είναι καλό να αφήνει τον γιο του να βλέπει ότι κάποιες φορές κάνει και ο ίδιος λάθη. Ωστόσο δεν πρέπει να υποτιμά την σημαντική επιρροή που έχει επάνω του. Η συμβολή του είναι μοναδική και αναντικατάστατη.

Ο πατέρας κρατά την ισσοροποία ανάμεσα στην πειθαρχεία και την εύνοια

Ο πατέρας πρέπει να κάνει ακριβώς αυτό. Είναι λάθος να είναι πάντα αυτός που παίζει με το παιδί, που δεν του χαλάει χατίρι, να είναι ο “καλός” και να αφήνει την μητέρα στον ρόλο του “κακού”. Η οικογένεια πρέπει να βλέπει τον πατέρα να εφαρμόζει τους κανόνες με συνέπεια. Ο ποιοτικός χρόνος δεν περιέχει μόνο παιχνίδι, αλλά και την ανάγκη να βοηθήσει το παιδί του να καταλάβει τις συνέπειες που μπορεί να έχουν οι πράξεις και οι συμπεριφορές του σε κάθε ηλικιακό στάδιο. Η οικογένεια έχει ανάγκη να δει έναν τέτοιο πατέρα, όταν τα παιδιά του δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στους κανόνες ή όταν γίνονται επιθετικά. Αυτή η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην πειθαρχία και στην εύνοια είναι διαφορετική ανάλογα με την ηλικία και την προσωπικότητα του παιδιού. Μερικά παιδιά χρειάζονται περισσότερο συγκρότηση και πειθαρχία για να αποδώσουν ενώ άλλα λειτουργούν καλύτερα όταν αντιμετωπίζονται με περισσότερη ελαστικότητα. Όσο περισσότερο ποιοτικό χρόνο αφιερώνει ένας πατέρας στα παιδιά του τόσο περισσότερο καταλαβαίνει πότε πρέπει να τα πειθαρχήσει και πότε να τους δείξει εύνοια. Ποτέ δεν είναι είτε το ένα είτε το άλλο.

Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ

Πέρα από όσο έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα, ο ρόλος του χριστιανού πατέρα περιλαμβάνει κάποιες επιπλέον ευθύνες στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί. Η πρωταρχική και κύρια ευθύνη του, όμως, είναι να εξοικειώσει τα παιδιά του με τον Θεό μέσα από την Αγία Γραφή.

Ο Θεός χρησιμοποιεί τον χριστιανό πατέρα ως όργανο για καθοδήγηση και διαπαιδαγώγηση. Στο Εφεσίους 6:4 υπάρχει μια περίληψη των οδηγιών του Θεού προς του πατέρες «Kαι οι πατέρες, να μη παροργίζετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε με παιδεία και νουθεσία Kυρίου.» Ο σοφός πατέρας θέλει να κάνει την υπακοή επιθυμητή και εφικτή μέσω της αγάπης και της τρυφερότητας. Γνωρίζουμε από την Βίβλο ότι ο πατέρας έπρεπε να είναι επιμελής στο να καθοδηγεί τα παιδιά του με τους τρόπους και τα λόγια του Κυρίου για την δική τους πνευματική προκοπή και ευημερία. Ο πατέρας που υπάκουε στις εντολές της Γραφής έκανε ακριβώς αυτό. Στο Παροιμίες 22:6 λέει, «Δίδαξε τo παιδί στην αρχή τoύ δρόμoυ τoυ· και δεν θα απoμακρυνθεί απ’ αυτόν oύτε όταν γεράσει». Αυτή η διδασκαλία έχει σκοπό να δείξει στο παιδί την ζωή για την οποία έχει προοριστεί, μια ζωή με μεγάλη σπουδαιότητα, μια ζωή μαζί με τον Θεό.

Ένα υπέροχο εδάφιο που περιγράφει καθαρά το σχέδιο του Θεού για την πατρότητα, στο οποίο ο Θεός αναφέρεται στον Αβραάμ, βρίσκεται στο βιβλίο της Γένεσης 18:19: “επειδή, τον γνωρίζω, ότι θα διατάξει τούς γιους του και την οικογένειά του, ύστερα απ’ αυτόν, και θα φυλάξουν τον δρόμο του Kυρίου, για να εκτελούν δικαιοσύνη και κρίση, ώστε ο Kύριος να επιφέρει επάνω στον Aβραάμ τα όσα μίλησε σ’ αυτόν.”

Παρακάτω αναφέρονται μερικές αρχές που μπορούν να βοηθήσουν έναν χριστιανό πατέρα να ανταποκριθεί στον σπουδαίο και σημαντικό ρόλο που του έχει αναθέσει ο ίδιος ο Θεός.

Ο χριστιανός πατέρας έχει εξουσία δοσμένη απο τον Θεό

Στην περίφημη διακήρυξη του ο Ιησούς του Ναυή, «αλλά, αν δεν σας αρέσει να λατρεύετε τον Kύριο, διαλέξτε σήμερα ποιον θέλετε να λατρεύετε· ή τους θεούς, που λάτρευσαν οι πατέρες σας πέρα από τον ποταμό ή τους θεούς των Aμορραίων, στη γη των οποίων κατοικείτε· εγώ, όμως, και η οικογένειά μου, θα λατρεύουμε τον Kύριο» (24:15), ο οποίος ήταν τότε 100 χρονών, εκφράζει την ευθύνη του να οδηγήσει την οικογένειά του. Ο Θεός έχει δώσει μια συγκεκριμένη τάξη για την οικογένεια στην οποία ο άντρας είναι η κεφαλή. Αυτό, καταρχάς, παραπέμπει στην εξουσία που πρέπει να υπάρχει στην οικογένεια, την εξουσία του Θεού. Ο ίδιος ο Θεός έχει δώσει αυτήν την εξουσία στον σύζυγο και πατέρα. Αυτή η δοσμένη εξουσία, όμως, δεν του δίνει το δικαίωμα να είναι τυραννικός και σκληρός με την οικογένειά του. Αναμφίβολα, ο άντρας το έχει κάνει αυτό μέσα στην ιστορία, επιχειρώντας να υποδουλώσει την γυναίκα που ο Θεός του είχε δώσει για βοηθό και σύντροφο και παραμελώντας ή/και κακοποιώντας τα παιδιά του. Αυτή, όμως, η κατάχρηση δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να απορρίψουμε την τάξη που έχει ορίσει ο Θεός, αλλά, αντίθετα, θα πρέπει να την βάλουμε πάλι στην σωστή της βάση για να λειτουργήσει η οικογένεια για την δόξα του Θεού. Ο χριστιανός πατέρας πρέπει να δει αυτήν την μεγάλη ευθύνη, να αναλάβει την εξουσία που του έχει δώσει ο Θεός και να την ασκήσει όπως περιγράφεται στον Λόγο Του, αναγνωρίζοντας ότι η εξουσία του είναι δοσμένη από τον Θεό, ότι πρέπει να υπηρετεί τον Κύριο, ότι πρέπει να οδηγεί την οικογένειά του στην παιδεία, την νουθεσία και τον φόβο του Κυρίου και ότι πρέπει πάντα να αναζητά το καλύτερο για την οικογένειά του.

Ο χριστιανός πατέρας φροντίζει για την πνευματική υγεία της οικογένειάς του

Ο χριστιανός πατέρας πρέπει να είναι η πνευματική κεφαλή της οικογένειας. Πρέπει η πνευματική κατάσταση της οικογένειάς του να είναι το κύριο μέλημά του. Αν βλέπει ότι η πνευματική τους κατάσταση δεν είναι καλή, αν είναι αποθαρρημένοι ή καταβεβλημένοι, αν δεν έχουν πίστη στον Θεό, αν φεύγουν από την οδηγία Του, πρέπει να μεριμνήσει άμεσα για αυτές τις ανάγκες. Ο χριστιανός πατέρας πρέπει να είναι παράδειγμα ευσέβειας και αρετής για την οικογένειά του, να μπορεί να την οδηγήσει σύμφωνα με τον Λόγο του Θεού όταν πρέπει να παρθούν αποφάσεις, να μπορεί να την παρηγορήσει με την παρηγοριά του Κυρίου σε καιρούς φόβου και στεναχώριας και δυσκολίας, να ξέρει πώς να την φέρει μπροστά στον θρόνο της χάρης του Θεού σε καιρούς ανάγκης, σε καιρούς εξομολόγησης αμαρτίας, σε καιρούς ασθένειας και θανάτου.

Όταν ένας σύζυγος και πατέρας αναλογιστεί τι σημαίνει πραγματικά να έχει την εξουσία στην οικογένειά του, θα πρέπει να μένει κατάπληκτος από τον φόβο και να οδηγείται με προσευχή στον θρόνο του Θεού για βοήθεια και δύναμη!

Ο χριστιανός πατέρας αγαπά με αγάπη Χριστού

Η Βίβλος καλεί τον χριστιανό σύζυγο και πατέρα να αγαπά. Αυτή είναι η μεγαλύτερη νουθεσία που δίνεται στους άντρες της χριστιανικής οικογένειας. Όλη η εξουσία του θα οδηγήσει στο κακό αν δεν ασκείται με αγάπη. Η αγάπη, με την οποία αγαπάει την οικογένειά του, πρέπει να είναι η αγάπη του Θεού εν Χριστώ Ιησού, που μπορεί να εργαστεί στην καρδιά του μόνο με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Χριστιανική αγάπη σημαίνει να ζητάς το καλό των άλλων ακόμα και όταν δεν αξίζουν αυτήν την αγάπη. Ο Ιησούς Χριστός είναι το υπόδειγμα αυτής της αγάπης, μιας αγάπης θυσίας (Εφεσίους 5:25-29). Ο χριστιανός πατέρας και σύζυγος θα πρέπει να είναι έτοιμος να θυσιαστεί για το καλό της οικογένειάς του, και αυτό είναι κάτι που το ζητά ο Κύριος.

Ο χριστιανός πατέρας ανατρέφει με “νουθεσία Κυρίου”

Ο χριστιανός πατέρας είναι πολύ σημαντικός για την υγεία της οικογένειας. Στην προς Εφεσίους Επιστολή 6:4, ο απόστολος Παύλος καταδεικνύει την αρνητική εκδοχή της άσκησης πατρικής εξουσίας, λέγοντας ότι οι πατέρες δεν πρέπει να παροργίζουν τα παιδιά τους και τους καλεί να ηγούνται με υπομονή και αγάπη, για να μπορούν να διαπαιδαγωγούν και να νουθετούν. Στη συνέχεια ο Παύλος εντοπίζει τις θετικές πλευρές της πατρικής ηγεσίας: α) την ανάγκη να διαπαιδαγωγεί πιστά τα παιδιά του στον Κύριο, καθώς ο Χριστός είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς από το οποίο απορρέει όλη η διαπαιδαγώγηση – διαφορετικά γίνεται ηθικολογία (χρειάζεται μια καλή ισορροπία από τον πατέρα σε αυτό το σημείο, ούτε να είναι πολύ μαλακός αλλά ούτε και πολύ σκληρός) και β) την ανάγκη πιστής νουθεσίας που απαιτείται από τον πατέρα, κυρίως στον πνευματικό τομέα. Ο Παύλος, λοιπόν, παροτρύνει του πατέρες να είναι τρυφεροί και υπομονετικοί παιδαγωγοί στα παιδιά τους και σαν κύριο όπλο τους να έχουν στην χριστιανική νουθεσία, που στηρίζεται στην πίστη στον Ιησού Χριστό.

Ο χριστιανός πατέρας βρίσκει χρόνο για την οικογένειά του

Ο χριστιανός πατέρας βρίσκει χρόνο για την οικογένειά του και βάζει το θεμέλιό της επάνω στον Χριστό. Κανένας άλλος δάσκαλος δεν μπορεί να επηρεάσει ένα παιδί όσο οι γονείς του. Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό οι πατέρες να διδάσκουν τα παιδιά τους και με λόγια και με έργα. Ο χριστιανός πατέρας δεν καλύπτει μόνο τις υλικές ανάγκες της οικογένειάς του αλλά και τις συναισθηματικές. Η οικογένεια στρέφεται σε αυτόν σαν στήριγμα για όλων των ειδών τις ανάγκες και αυτός δίνει το καλύτερο που μπορεί. Πρέπει να διατηρεί μια σχέση αγάπης και φροντίδας και συντροφικότητας με τα παιδιά του. Όταν ο πατέρας αφιερώνει χρόνο στα παιδιά του, ανακαλύπτει τι τα απασχολεί, μοιράζεται τις εμπειρίες τους, τις χαρές και τις λύπες τους, και τότε δημιουργεί δυνατούς δεσμούς μαζί τους. Χωρίς να το καταλαβαίνουμε ο χρόνος περνάει και τα παιδιά μεγαλώνουν και κάθε ευκαιρία για καθοδήγηση και απόλαυση της ευλογίας της παρουσίας τους μέσα στο σπίτι θα χαθεί για πάντα.

Ο χριστιανός πατέρας φροντίζει για την πνευματική υγεία

Ο χριστιανός πατέρας διαπαιδαγωγεί και επαινεί με αγάπη

Η Βίβλος μας λέει, «Tα παιδιά, να υπακούτε στους γονείς, σε όλα· επειδή, αυτό είναι ευάρεστο στον Kύριο» (Κολοσσαείς 3:21). Ο χριστιανός πατέρας δεν διαπαιδαγωγεί απλά. Διαπαιδαγωγεί με αγάπη και επαινεί τα παιδιά του στην πορεία. Όσο και να θυμώσει, εκφράζει στοργικό ενδιαφέρον για την ευημερία των παιδιών του, που μπορεί να εκφράζεται με συμβουλές, διορθωτικούς ελέγχους, εκπαίδευση και επίπληξη όταν κρίνεται αναγκαίο. Ο Λόγος του Θεού μας λέει ότι “όποιον ο Κύριος αγαπάει, τον περνάει από παιδεία…Kάθε παιδεία, βέβαια, για μεν το παρόν δεν φαίνεται ότι είναι πρόξενος χαράς, αλλά λύπης· έπειτα, όμως, σ’ αυτούς, που γυμνάστηκαν διαμέσου αυτής, αποδίδει ειρηνικό καρπό δικαιοσύνης” (Εβραίους 12:6, 11).

Επιπλέον, ο χριστιανός πατέρας αναγνωρίζει ότι η διαπαιδαγώγηση είναι πολύ πιο αποτελεσματική όταν επαινεί τα παιδιά του τακτικά. Αυτό εμπλουτίζει τον χαρακτήρα ενός παιδιού, καθώς αντιλαμβάνεται πότε αναγνωρίζεται και εκτιμάται.

Ο χριστιανός πατέρας είναι καλός στην επικοινωνία

Ο χριστιανός πατέρας πρέπει να είναι καλός στην επικοινωνία, όχι μόνο στο πώς επικοινωνεί τις αλήθειες του Λόγου του Θεού στα παιδιά του, αλλά και στο πόσο προσεκτικά τα ακούει. Αντί να περιμένει να συμβεί κάτι για να αντιδράσει, πρέπει να έχει την ικανότητα να συζητήσει με τα παιδιά του με ηρεμία χωρίς να είναι επικριτικός. Όταν ένα παιδί ξέρει ότι ο πατέρας του θα χάσει γρήγορα την ψυχραιμία του, είναι λιγότερο πιθανό να επικοινωνήσει τα εσωτερικά του αισθήματα μαζί του. Αλλά όταν ξέρει ότι ο πατέρας του θα το ακούσει με ηρεμία, αισθάνεται ότι το σέβεται και ότι ενδιαφέρεται πραγματικά για αυτό που του λέει. Η Βίβλος μας λέει, «Λοιπόν, αδελφοί μου αγαπητοί, ας είναι κάθε άνθρωπος γρήγορος στο να ακούει, αργός στο να μιλάει, αργός σε οργή» (Ιακώβου 1:19). Γνωρίζουμε από την Γραφή ότι οι πατέρες που εφαρμόζουν αυτήν την βιβλική αρχή επικοινωνούν καλύτερα με τα παιδιά τους.

Ο χριστιανός πατέρας εφαρμόζει την πρακτική σοφία του Θεού

Ο Χριστιανός πατέρας εφαρμόζει την πρακτική σοφία του Θεού στην καθημερινή του ζωή και οδηγεί τα παιδιά του στον δρόμο που ο ίδιος χαράζει μπροστά τους. Στο Δευτερονόμιο 9:5-6 λέει, «Kαι θα αγαπάς τον Kύριο τον Θεό σου με ολόκληρη την καρδιά σου, και με ολόκληρη την ψυχή σου, και με ολόκληρη τη δύναμή σου. Kαι αυτά τα λόγια, που εγώ σήμερα σε προστάζω, θα είναι στην καρδιά σου». Οι πατέρες που έχουν μια σχέση αφιέρωσης με τον Θεό μπορούν να οδηγήσουν τα παιδιά τους στην μεγαλύτερη σχέση που θα μπορέσουν να έχουν ποτέ – σε μια σχέση οικειότητας με τον ουράνιο Πατέρα τους.

Ο χριστιανός πατέρας είναι παρόν

Η εμπλοκή του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών έχει μεγάλη αξία, και όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο. Όμως, η φυσική παρουσία είναι ένα μόνο σκέλος της εξίσωσης. Σε πολλά σπίτια, ο πατέρας βρίσκεται στο σκηνικό με την τεχνική έννοια του όρου, αλλά είναι συναισθηματικά απών. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά υποφέρουν όταν οι πατέρες τους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ασχοληθούν ουσιαστικά μαζί τους. Ακόμη και ένας πατέρας με τις καλύτερες προθέσεις, παλεύει να είναι διαρκώς και επαρκώς παρών για τα παιδιά του σε φυσικό, συναισθηματικό και πνευματικό επίπεδο. Επειδή, όμως, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, κάποιες φορές αισθάνονται ότι είναι κακοί γονείς. Όμως, ένας πατέρας δεν μπορεί, ούτε χρειάζεται να είναι τέλειος. Αυτό που χρειάζεται είναι να είναι όσο περισσότερο μπορεί ενεργά και θετικά παρών στην ζωή των παιδιών του, γιατί αυτό θα τα βοηθήσει να καταλάβουν την καρδιά του Πατέρα Θεού, που υποσχέθηκε, “Δεν θα σε αφήσω, ούτε θα σε εγκαταλείψω” (Εβραίους 13:5)

ΠΑΤΕΡΑΣ!

Το να είναι ένας πατέρας παρών, να κατανοεί τις μοναδικές ανάγκες των παιδιών του, να ασκεί πειθαρχία, να δείχνει την εύνοιά του και να αγαπά την μητέρα των παιδιών του – είναι μια τρομακτική (αποθαρρυντική θα έλεγα) λίστα για κάθε άντρα! Όμως, η οικογένεια δεν χρειάζεται έναν τέλειο πατέρα, δεν είναι αυτός ο στόχος. Το γεγονός ότι κάθε μία από αυτές τις πρακτικές παραπέμπει στις ιδιότητες του ίδιου του Θεού φανερώνει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει κάποιος μόνος του. Δεν μπορεί να είναι Θεός. Όμως, μέσα από την προσευχή και την ταπεινότητα, προσπαθεί να Τον δείξει στα παιδιά του στα μικρά και μεγάλα πράγματα της καθημερινότητας, γιατί αυτό που χρειάζεται η οικογένειά του είναι ένας “άντρας σύμφωνα με την καρδιά του Θεού” (Α Σαμουήλ 13:14).

Κλείνοντας, ας συνοψίσουμε στις ευεργετικές επιπτώσεις που έχει η πνευματική ζωή του πατέρα στην οικογένεια του:

· Όταν ένας πατέρας είναι παρών, θυμίζει στα παιδιά του τον Θεό που είπε, “να μη φοβηθείς ούτε να δειλιάσεις· επειδή, μαζί σου είναι ο Kύριος ο Θεός σου, όπου κι αν πας.”(Ιησούς του Ναού 1:9β)

· Όταν ένας πατέρας συντονίζεται με τις διαφορετικές ανάγκες των παιδιών του, τους δείχνει ότι δεν ταιριάζουν όλα σε όλους και έτσι μπορεί καλύτερα να τα ανατρέφει “με παιδεία και νουθεσία Κυρίου” (Εφεσίους 6:4)

· Όταν ένας πατέρας πειθαρχεί τα παιδιά του, τους δίνει το μήνυμα ότι “όποιος αγαπάει παιδεία, αγαπάει γνώση” (Παροιμίες 12:1) και όταν τους δείχνει την εύνοια του, τα βοηθά να καταλάβουν ότι ο Θεός “δεν έκανε σε μας σύμφωνα με τις αμαρτίες μας oύτε ανταπέδωσε σε μας σύμφωνα με τις ανoμίες μας… Kαθώς o πατέρας σπλαχνίζεται τα παιδιά τoυ, έτσι και ο Kύριoς σπλαχνίζεται αυτoύς πoυ τoν φoβoύνται” (Ψαλμοί 103:10,13)

· Όταν ένας πατέρας αγαπάει την μητέρα των παιδιών του θα τα βοηθήσει να δουν μια αμυδρή λάμψη από τον άρρηκτο δεσμό ανάμεσα στον Χριστό – τον Νυμφίο – και την Νύφη Του – την Εκκλησία: “Eκείνο, λοιπόν, που ο Θεός συνένωσε, άνθρωπος ας μη χωρίζει” (Μάρκος 10:9)

· Όταν ένας πατέρας είναι αφιερωμένος και αφοσιωμένος δείχνει στην οικογένειά του, με όλα τα ελαττώματα και τις αδυναμίες του, έναν Ουράνιο Πατέρα που είναι “οικτίρμονας, και ελεήμονας, μακρόθυμος, και πολυέλεος, και αληθινός” (Ψαλμοί 86:15)

Το καλύτερο παράδειγμα για το πώς πρέπει να είναι ένας πατέρας είναι ο ίδιος ο Θεός. Η Βίβλος μας αποκαλύπτει ότι υπάρχει μόνο ένας τέλειος Πατέρας, που είναι ο Θεός. Οι σελίδες της Καινής Διαθήκης μας επιτρέπουν να ρίξουμε μια ματιά στην θαυμάσια σχέση ανάμεσα στον Θεό Πατέρα και τον Χριστό Υιό. Σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις η Βίβλος καταγράφει τα εξής λόγια του Πατέρα προς τον Υιό: “Aυτός είναι ο Yιός μου ο αγαπητός, στον οποίο ευαρεστήθηκα” (Ματθαίος 17:5). Αυτού του είδους τη σχέση πρέπει να προσπαθεί να προσεγγίσει ένας πατέρας με τα παιδιά του. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πηγή από τον Θεό, τον μεγαλύτερο Πατέρα όλων!